2 In de ban van de tijd maart 2018 zaal 1 Sint Pietersabdij

Tijd is orde

Tijd is een orde die we aantreffen in natuurlijke fenomenen. Het is een orde waarmee we onze menselijke relaties vormgeven. Het is de orde van onze eigen geest die wat geweest is, onderscheidt van wat nog komen moet, die hoop van herinnering scheidt.

Tijd is de orde waarmee we onszelf een plaats geven in de wereld.

De tentoonstelling In de ban van de tijd vertrekt vanuit vijf objecten. Er zijn twee objecten die heel eenvoudig lijken te zijn: een rechte lijn op de grond en een ronde kogel aan een stuk touw. En er zijn drie meer complexe objecten: een draaibare sfeer die bestaat uit een aantal metalen ringen en twee verschillende mechanische apparaten met bewegende onderdelen.

Wat deze objecten verbindt, is dat ze allemaal iets tonen over de tijd. Het verloop van de tijd draagt altijd een element van mysterie in zich. Er is niets dat meer vertrouwd is, en toch heeft het iets ongrijpbaars. Deze objecten werden gemaakt om het ongrijpbare bevattelijk te maken door vorm te geven aan de tijd.

Elk van deze objecten heeft zijn oorsprong in een bepaalde periode in de geschiedenis. We beginnen de tentoonstelling aan het einde van de dertiende eeuw, toen een klooster zoals de Sint-Pietersabdij in Gent een van de meest centrale plaatsen voor de circulatie en cultivering van kennis was. We eindigen in de negentiende eeuw toen de moderne onderzoeksuniversiteiten vorm begonnen te krijgen. In deze zes eeuwen vonden er grote veranderingen plaats in het Europese wereldbeeld, en deze objecten hebben daarin een belangrijke rol gespeeld.

Het zijn objecten die tussen de wetenschap, technologie en kunst van hun tijd in staan. Ze lieten aan mensen toe om zich het verloop van de tijd op verschillende manieren te verbeelden. Tegelijkertijd waren het ook zelf objecten van verbeelding. Ze duiken op in schilderijen, in illustraties, of later in films. Door hun relatie tot de tijd werden ze steeds gezien als bijzonder betekenisvolle objecten. Het is die betekenis die we proberen te laten zien.

Om dit verhaal te vertellen maken we gebruik van een schatkamer, een paar honderd meter verwijderd van de Sint-Pietersabdij: een toren vol historische boeken. Op hun manier tonen deze boeken ook de tijd. Ze hebben elk een heel parcours afgelegd voor ze in de negentiende eeuw in de bibliotheek van de toen net opgerichte Rijksuniversiteit van Gent terechtkwamen. Ze werden honderden jaren geleden geschreven, gedrukt, en gelezen, en ze dragen vaak heel directe sporen van het verloop van de tijd. Door hun blijvende aanwezigheid laten ze het verleden nog steeds een deel van het heden zijn.

Uiteindelijk is dat het doel van deze tentoonstelling. Net zoals de getoonde objecten als doel hadden om het verloop van de tijd bevattelijk te maken, wil de tentoonstelling helpen om het verleden te verbeelden, om zo vorm te geven aan onze eigen tijd.

Deze mooie tentoonstelling mochten we bekijken in de Gentse  Sint Pietersabdij (klik). Wie wat meer uitleg over de tentoongestelde objecten wil bekijken kan het ebook hier (klik) opladen en wie onze foto's wil bekijken moet hier klikken.