“HOUR ZERO” - 100 jaar mijnenslag rond Mesen...
Op 7 juni 1917 werden 19 ondergrondse mijn-ladingen gelijktijdig onder de Duitse stellingen tot ontploffing gebracht met de bedoeling hun loopgravenstelsel te destabiliseren. Eén der grootste kunstmatige aardbevingen ooit. De overlevering wil dat de knal tot in Londen te horen zou zijn geweest - op zijn minst figuurlijk dan ter aankondiging van een nieuw offensief van de Geallieerde troepen... De aanval werd voorbereid grosso-modo op de lijn St. Elooi-Wijtschate-Mesen (nu West-Vlaamse gemeente Heuvelland) door het graven van meer dan 40 tunnels volgestopt met explosieven. Enkele van de aldus ontstane ‘kraters’ zijn nog zichtbaar ten westen van Wijtschate o.a. de Spanbroekmolenkrater alias ‘Pool of Peace’ (Kruisstraat, bewegwijzerd, maar ook nog één in de nabije Scheerstraat en twee langs de Wulvergemstraat). Slechts een dozijn andere zijn nog zichtbaar, alhoewel onder water gelopen (o.a. nabij een hoeve in de Vierstraat, Wijtschate) of moeilijk bereikbaar te midden van de velden en weiden. Andere kraters werden nadien terug opgevuld. Eén der zeldzame Duitse stellingen die deze aanval overleefde en recent is gerestaureerd als getuige is deze van het ‘Bayernwald’ tussen St. Elooi en Wijtschate (te bezichtigen Voormezelestraat, nabij de hierboven genoemde Vierstraat).
Ook elders en al eerder in de Eerste Wereldoorlog namelijk bij de Slag aan de Somme (ten noorden van Albert, Frankrijk), werd op 1 juli 1916 eenzelfde operatie uitgevoerd. Daarvan bleef als memoriaal het grootste exemplaar van een dergelijke krater intact bewaard: de ‘Lochnagar Crater’ of ‘La Grande Mine’ (100m diameter, 30m diep). Kleinere (tussen 1915 en 1918 ontstane) mijn-kraters - waaronder de zogenaamde. ‘Caterpillar’- zijn te bezichtigen op het destijds hevig omstreden en vandaag landschappelijk geslaagd geherwaardeerd gedenksite ‘Hill 60’ nabij Zillebeke (Ieper): een bezoek waard....
