"De enkele militairen van het corps dat instond voor de bediening en de bewapening van hun tank functioneerden in dikwijls benarde omstandigheden en hadden weinig overlevingskansen bij Duitse tegenaanvallen - hier in een Franse Saint Chamond exemplaar..."
Mocht er door mijn verzamel 'dada' de indruk ontstaan dat
ik een liefhebber ben van alles wat met militair en geweld te maken heeft - moet
ik jullie teleurstellen... Ik ben dit allesbehalve!
Als industrieel archeoloog ben ik vooral geïnteresseerd
in het technische aspect van deze uitvinding: het innovatief idee van
briljante geesten van ingenieurs en constructeurs onder grote tijdsdruk...
Als pacifist ben ik dienstweigeraar en gewetensbezwaarde
- legerdienst was aan mij niet besteed. Om deze redenen heb ik twee jaar
ontwikkelingshulp verricht in de Magreb (Algerije). Ik steun het Gebroken
Geweer - de grote antimilitaristische beweging ontstaan na de Eerste
Wereldoorlog die ervan uitging dat de Groote Oorlog deze was die "een
einde moest maken aan alle oorlogen"...
Om deze reden zie ik de eerste tanks ontworpen vanaf 1914
(en énkel deze - géén latere *) en strategisch ingezet vanaf 1916-1917 als een
middel om vlug de vijandelijkheden in een vastgelopen front te stoppen, en
bijgevolg vrede te af te dringen in een conflict dat in feite door niemand was
gewild. Iedereen verwachtte immers dat dit na enkele maanden zou beëindigd zijn
- cf. het Kerstbestand van 1914 en het daaropvolgende mislukte poging tot
herhaling in 1915... Talrijke kameraden hebben daarna als gewetensbezwaarde en dienstweigeraar
in geweldloosheid hun leven gelaten en door de legerleiding terechtgesteld -
hun namen wordt nu stilaan in eer hersteld. Terzelfder tijd moest het inzetten
van de Engelse en Franse tanks het einde van dit wereldconflict versnellen en
het sneuvelen van honderdduizenden verdere (onnodige) slachtoffers verhinderen.
Zelfs rekening houdend met het feit dat door de tijdsdruk
het testen en verbeteren ook via ervaring op het slagveld zelf moest gebeuren -
heeft de inzet van vele honderden tanks over het gehele front een 'eindeloze' Eerste Wereldoorlog mede tot zegge één jaar
beperkt.
Daarom is het belangrijk dat, naast de opoffering van de ontelbare
gesneuvelden , ook de genialiteit van de tank als uitvinding om de 'impasse'
van het conflict te doorbreken, in ons collectief geheugen bewaard blijft. De
Eerste Wereldoorlog wordt niet voor niets de "eerste technische oorlog"
genoemd - wat de overblijfselen ervan tot 'industrieel erfgoed' verklaart! Dit
gaat van de overgebleven tanks (van de
vele honderden geconstrueerde Engelse, Franse en Duitse tanks bleven er over de
ganse wereld slechts enkele tientallen intact bewaard), over miniatuur 'souvenirs' en memorabilia, tot blikken
modeltanks als kinderspeelgoed allerhande in de periode 1920 en 1930 die de
Groote Oorlog in ons geheugen levend moesten houden...Klik hier.
*Spijtig dat de volgende generaties tot op vandaag enkel
het gruwelijke offensief succes hebben weerhouden en de tank als efficiënt
moordwapen verder hebben ontwikkeld - zijn doel vér voorbij...
De tanks die de Eerste Wereldoorlog hielpen beëindigden
zouden als fenomeen, samen met dit dramatisch conflict, als een achter ons te
laten 'afgerond' geheel moeten worden begraven als deel van de geschiedenis der
mensheid - maar diezelfde mensheid heeft het anders gewild...
(verzameling Guido Deseijn alias Leflamand)
