Met de GVSALM naar Engeland 2013

In 2013 maakten we met de GVSALM (klik) en Guido Deseijn aka Lafla als gids een vijfdaagse rondrit doorheen het zuiden van Engeland die ik in een serie logjes (klik) met foto's en uitleg goot en waarvan hier het rijkgevulde programma volgt:

"Ik wist niet dat Engeland zo mooi was..." 
of "Smeltkroes van Britten, Romeinen, Angelsaksen, Vikings en Normandiërs..."
5-daagse studiereis van 27 april tot en met 1 mei 2013

Een grote rondrit door Zuid-Engeland in niet minder dan 12 'counties': Kent, East en West Sussex, Surrey, Hampshire, Wiltshire, Somerset, Oxfordshire, Bedfordshire, Buckinghamshire, Northamptonshire, Cambridgeshire, Essex… en terug naar Kent.

DAG 1 - zaterdag 27 april
Gent - Calais vertrek 6:00 stipt in functie vertrek ferry  (160km  aankomst 7:50)
Calais - Dover- overtocht per ferry  vertrek 08:50 - aankomst 09:30 Engelse tijd (duur overtocht 1:30 minus 1:00) - gelegenheid ontbijt aan boord
(Dover - Canterbury  28km)

Canterbury - korte wandeling langs de schilderachtige Stour rivier gevolgd door een 'Historic River Tour' - een romantisch boottochtje dwars door de oude stad - aansluitend korte wandeling langs recente stadsvernieuwing- en reconversieprojecten
Indien er bij het verlaten van Canterbury tijd rest: korte stop aan de St. Martin's Church - de voorloper van zowel de in 597 gestichte St. Augustinus abdij, als van de kathedraal van Canterbury, met zowel Romeinse als Angelsaksische bouwresten. Deze aan St. Martin van Tours gewijde kerk is de oudste voor erediensten in gebruik in het Engelse taalgebied (UNESCO werelderfgoed samen met de Canterbury Cathedral en de St. Augustinus abdij)
(Canterbury - Chilham 10km)

Chilham- vrij bezoek aan deze van het massatoerisme gespaarde parel in het beboste heuvelland van Kent - pittoreske Elisabethaans-Jacobijns dorpskern & kasteel met hoog 'Charles Dickens gehalte' - historisch gaaf bewaard en beschermd geheel - overzicht typologie van Engelse vakwerkhuizen 15e-17e eeuw rond middeleeuws dorpsplein - eventueel bezoek exterieur van Chilham Castle (zeldzaam type veelhoekige Normandische donjon 12e & Tudor paleis begin 17e eeuw)
(Chilham - Brookland  35km)

Brookland - korte stop - St. Augustinuskerkje 13e eeuw - één der merkwaardigste kleine hallekerken in Engeland met zeldzame losstaande houten klokkentoren, gesculpteerd ingangsportaal, zg. familiebanken, een fresco met het martelaarschap van St. Thomas van Canterbury, en de veruit mooiste van de Romaanse loden doopvonten (met zodiaktekens & seizoensymbolen)
(Brookland - Rye  A259  11km)

Rye - geleid stadsbezoek aan dit pittoreske middeleeuws stadje - alle huizen in de oude stad zijn beschermd monument - tussendoor gemeenschappelijk lichte lunch in The Mermaid Inn, de oudste ‘pub’ van Rye (12e-15e eeuw)
(Rye - Hastings  20km)

Hastings - geleid bezoek aan ‘The Stade’ met merkwaardige pekkoten voor visnetten - de vissersvloot wordt hier aan de voet van de kliffen nog steeds zoals de Vikingschepen destijds op het strand getrokken en hersteld - de enige site in Engeland waar dit schouwspel op deze schaal nog bestaat (nu site voor musea, kunstgalerijen en chique shops) - ritje met de spectaculaire ‘East Hill Cliff Funicular’ (geconstrueerd in 1903, nog steeds de steilste ‘spoorlijn’ in Engeland, als beschermd monument gerestaureerd in 2010) naar het vroegere oppidum voor een panoramisch zicht op de Old Town beschut tussen East en West Hill, gevolgd door de afdaling naar de All Saints Street - de meest authentieke straat in de Old Town met 14e tot begin 19e-eeuwse pittoreske (vakwerk)huizen (alle beschermd monument)
(Hastings – Bexhill on Sea  9,5km)

Bexhill-on-Sea - geleid avondbezoek aan het in 2011 gerestaureerde De La Warr Pavilion - dit beschermd monument is het eerste belangrijke internationaal modernistisch openbaar gebouw in Engeland, ontworpen anno 1934 als enige realisatie op Engelse bodem van de beroemde Duitse architect Erich Mendelsohn (1887-1953) in tijdelijke samenwerking met de Russisch-Britse architect Serge Chermayeff (cf. ook de prijzenwinnende moderne verplaatsbare muziekkiosk van wedstrijdwinnende architect McLaughlin 2001)
(Bexhill-on-Sea – Hastings-St. Leonards  8km)
St. Leonards on Sea– we verblijven in het statige Royal Victoria Hotel*** de parel van de strandpromenade van St. Leonards, ontworpen in 1828 door de Londense James Burton – gebouwd als estival The Imperial Hotel, verbouwd tot huidig hotel in 1903 (koningin Victoria verbleef er in 1834)

DAG 2 - zondag 28 april
Hastings - St. Leonards on Sea (vertrek 8:00)
Het belang van Hastings en het aanpalende St. Leonards-on-Sea zijn ten onrechte ondergewaardeerd aan Brighton, Eastbourne, e.a. deftige ‘holiday ressorts’ - kort geleid bezoek aan Victoriaanse ‘witte’ kustarchitectuur - het stedenbouwkundig opzet voor St. Leonards, een ‘new town’ avant-la-lettre, is door James Burton (1767-1837), een succesrijke Londense architect, projectontwikkelaar en pionier van het kusttoerisme in Engeland, begonnen in 1826, publieke gebouwen incluis, naar voorbeelden uit de klassieke oudheid
Aan de Marina staat ook ‘The Ship’, een beschermd modernistisch meesterwerk uit 1936-1938 (architect Kenneth Dalgleish): ooit het grootste appartementsgebouw van Engeland, geïnspireerd op de Queen Mary
(Saint Leonards – Brighton  65km)

Langs de kust via Pevensey Roman & Norman castle (een castellum met ruïne Normandische donjon: de plaats waar de Normandiërs in 1066 aan land gingen) & Eastbourne  (19e-eeuwse badplaats met voorbeelden van monumentale Victoriaanse promenade architectuur en fraaie Edwardiaanse pier)
Brighton -  vrij bezoek aan het exotisch ‘Royal pavilion’ (architect John Nash 1815-1823) met zijn beroemde chinoiserie-interieurs – gevolgd door gemeenschappelijke lichte lunch opde Brighton Palace Pier(1899) met typische ‘Fish & Chips’
(Brighton – Arundel  33km)

Arundel Castle - vrij bezoek aan dit na Windsor Castle best bewaarde en compleetste middeleeuwse 'mote & bailey' in Engeland (annex Tudor- en Victoriaans kasteel nog steeds eigendom van de Dukes of Norfolk )
(Arundel – Compton  48km)

Compton - vrij bezoek aan de unieke art nouveau Watts Chapel (gebouwd 1894-1904 - George Watts 1817-1904 was veruit de belangrijkste en meest vernieuwende Victoriaanse schilder en beeldhouwer – zijn grafkapel is ontworpen door echtgenote Mary 1849-1938, en is een unieke fusie van art nouveau, Keltische en romaanse invloeden – op het schilderachtige kerkhof bevinden zich terracotta grafstenen vervaardigd door de lokale pottenbakkerschool) - gevolgd door vrij bezoek nabije Watts Gallery (gesticht 1904 - gerestaureerd 2011 - één de hoogtepunten van de Arts & Crafts beweging en één van de 4 Engelse musea die uitgekozen waren voor de shortlist als Museum van het Jaar 2012) - het Engelse architectenbureau ZMMA won in 2012 twee prestigieuze Royal Institute of British Architects Awards voor de restoratie en remodelling van de Watts Gallery
(Compton – Portchester  66km)

Portchester - het best bewaarde Romeins castellum van West-Europa - nadien belangrijke Anglo-Saksische residentie - indrukwekkende ommuring volledig bewaard tot bijna 6m hoogte met Normandische burcht en Romaanse kerk – unieke ligging aan baai van Portsmouth nog steeds in natuurlijk beschutte haven als in Romeinse tijd – geleide avondwandeling rond Romeins castellum
(Portchester – Potters Heron Lane, Ampfield  38km)
Ampfield  (Romsey)- overnachten doen we in de buurt van Romsey nabij Winchester, in het landelijk gelegen charmante The Potters Heron Hotel***

DAG 3 - maandag 29 april
Ampfield (vertrek  8:00)
(Ampfield - Romsey  9km)

Romsey - bezoek (exterieur-interieur) voormalige abdijkerk – oudste resterend gebouw van een vroegere benedictinessenabdij - één van de gaafste voorbeelden van romaanse kerken van het Normandische type in Zuid-Engeland – het interieurbezoek aan dit nu als parochiekerk en concertgebouw ingerichte monument werd uitgekozen omdat deze het tot nu toe het enige voorbeeld is in Engeland van een architecturaal lichtplan, een aangepaste uitlichting om de details van het interieur te accentueren
(Romsey – Stonehenge via Salisbury & Old' Sarum  45km)

via Old' Sarum - hoog boven Salisbury domineert Old Sarum de site van deze stad - bewoond sinds 3000 BC was dit latere IJzertijd heuvelfort (500 BC) opeenvolgend in gebruik door de Romeinen, de Saksen (tegen de Vikings) en de Normandiërs, alvorens vanaf de 13e eeuw te worden verlaten ten voordele van Salisbury - hier deed Willem de Veroveraar de Normandische edelen trouw zweren en is in zijn opdracht het belangrijke Domesdaybook opgesteld (eigendomsregister anno 1086) naar
Stonehenge - een Megalithisch Unesco World Heritage site dat blijft fascineren - vrij bezoek - aansluitend korte stopWoodhenge & Durrington Walls- Durrington Walls blijkt de Engeland's grootste 'henge' met een diameter groter dan die van Avebury - recente opgravingen bewijzen dat hier de bouwers van Stonehenge woonden.
(Stonehenge – Wells  67km)

Wells - de ‘smallest city of England’ met wellicht de mooiste onder de Engelse gotische kathedralen - spectaculaire westgevel met 2 torens – ook de omgeving met de Cathedral Green en de Vicars’ Close (oudste intacte woonstraat van Europa) is de moeite waard – gemeenschappelijke lichte lunch in het historisch kader van het Vicar's Hall restaurant- gevolgd door kort geleid bezoek kathedraal
(Wells - Bath  33km)

Bath - Unesco World Heritage Site –wandeling via Pulteney Bridge (de 'Ponte Vecchio' van Bath) en de abdijkerk naar het Romeins badmuseum - vrij bezoek waarna korte geleide wandeling (18e-eeuwse neoklassieke Bathstreet en Crossbath, York Street, Abbey Green, Parade Gardens), gevolgd door geleide stadswandeling langs monumentale Georgiaanse-Palladiaanse speculatieve eenheidsarchitectuur tweede helft 18e eeuw (een modelstad naar klassiek ‘Romeins’ voorbeeld: Royal Crescent, Brock Street, King’s Circus, de Assembly Rooms, George en Gay Street, met op hoek bij het vierkante Queen Square het woonhuis van de ontwerpers, architecten John Wood sr. en jr.) - via de monumentale woonstraat The Paragon, de Countess of Huntingdon's Chapel (Bath's enige 18e-eeuwse neogotiek) en de neoklassieke Avon tolbrug (begin 19e eeuw), naar Bradford-on-Avon
(Bath - Bradford-on-Avon  12km)

Bradford-on-Avon - kort bezoek aanSt. Lawrence -vermoedelijk de oudste en gaafste Angelsaksische kerk in Engeland (10e eeuw - gesticht 705) - korte wandeling langs de Avon rivier met zicht op de Abbey Works textielfabriek naar de merkwaardige 17e-eeuwse tolbrug
(Bradford-on-Avon – Caen Hill Locks nabij Devizes  22km)
Devizes– avondwandeling langs de trekweg van de unieke Caen Hill Locks op het Kenneth & Avon kanaal – 15 sluizen uit 1810 na elkaar als één geheel over een afstand van 1km - het grootste sluizen ensemble in Engeland, onderdeel van het industrieel-archeologisch erfgoed van het kanaalmuseum in Devizes, centrum voor het typische Engelse ‘narrow boat’ watertoerisme
(Devizes - Cricklade via Avebury  46km)
Op weg naar onze etappe passeren we enkele der beroemdste niet te missen Megalithische monumenten: Avebury Henge en Silbury Hill - een even mysterieuze als merkwaardige prehistorische kunstmatige heuvel die zijn geheimen nog steeds niet heeft prijsgegeven…
Cricklade - overnachten doen we nabij Swindon, halfweg tussen Bath en Oxford, in het landelijke Cricklade House Hotel*** aan de rand van de Cotswolds

DAG 4 - dinsdag 30 april
Cricklade (vertrek  8:00)
(Cricklade - Swindon 14km)

Swindon - geleide wandeling - bezoek aan het grootste reconversie project in Engeland - de vroegere Great Western Railway locomotiefwerkplaatsen uit de beginperiode van de spoorweg, de grootste van Engeland - nu zenuwcentrum van Engeland’s erfgoed: de hoofdkwartieren, bibliotheken en publieke nationale archieven van de twee erfgoedverenigingen die samen het grootste deel van het bouwkundig erfgoed in de Engeland beheren (het English Heritage en de National Trust), en van het National Monuments Records Centre en de Great Western Railway archieven, naast ‘Steam’, het museum van de Great Western Railway, het Swindon’s Great Western Design Outlet Center, en Brunel's Railway Village, model ‘new town’ avant-la-lettre voor spoorwegwerkers (1841)
(Swindon – Oxford  49km)

Oxford - geleid bezoek aan deze beroemde universiteitsstad - begin wandeling aan de Oxford 'mote & bailey' – langs de pittoreske 'lanes' & diverse colleges  eindigend aan het in 2009 vernieuwde Ashmolean Museum of Archaeology– gemeenschappelijke lichte lunch in de Ashmolean Dining Room – aansluitend gelegenheid vrij bezoek aan de archeologische Angelsaksische afdeling
(Oxford - Iffley  6km)

Iffley - kort bezoek aan St. Mary-the-Virgin- de belangrijkste Romaans-Normandische parochiekerk van Oxfordshire
(Iffley - Ewelme 21km)

Ewelme - geleid bezoek aan deze schilderachtige 15e-eeuwse dorpskern- gesticht door nakomelingen van de rijke koopman en dichter Geoffrey Chaucer (‘Canterbury Tales’ - zijn zoon ligt hier begraven) - laatgotische St. Mary’s dorpskerk (met uniek grafmonument van Chauser's kleindochter Alice de la Pole), palend aan de ‘Cloisters’ - een in 1440 gesticht godshuis annex de oudste nog in gebruik zijnde openbare dorpsschool van Engeland (1437)
(Ewelme - Stowe   70km)

Stowe (Buckinghamshire) - geleid bezoek gerestaureerde pronkzalen (Piano Nobile) van het pas gerestaureerde Stowe House (1770) veruit één van de mooiste Engelse landschapstuinen - laatste fase restauratie exterieur & interieur van dit Palladiaans paleis voltooid 2012
(Stowe - Letchworth   68km)

Letchworth Garden City- eerste tuinstad ter wereld (uitgebouwd vanaf 1903-1905) - inspiratiebron voor de wereldwijde verspreiding van de ‘tuinwijkgedachte’ als reactie tegen de ongezonde ‘slums’ in de 19e-eeuwse Victoriaanse industriesteden, en die ook bij ons (slechts) na de Eerste Wereldoorlog modernistische urbanisten en architecten zou inspireren tot het ontwerpen van sociale woningbouw in tuinsteden - korte rondrit langs de straten waar vanaf 1905 de eerste diverse goedkope modelhuurwoningen voor arbeiders werden gebouwd- overnachten doen we in het Mercure Letchworth Hall Hotel**** - kern van het oude Letchworth, een voormalig landhuis uit de 17e eeuw vlakbij de 12e-eeuwse dorpskerk

DAG 5 - woensdag 1 mei
Letchworth(vertrek 8:00)
(Letchworth – Cambridge  35km)

Cambridge - bekend door zijn universiteit gesticht in 1209 door studenten uit Oxford - Cambridge bezat als handelscentrum al in de Anglosaksische periode een aantal kerken – geleide boottocht met platbodems -de beste manier om Cambridge te bezoeken is ‘Punting’ op de schilderachtige rivier de Cam die dwars door de stad tussen de historische universiteitsgebouwen door vloeit
(Cambridge – Colchester  76km)

Colchester - geleide stadswandeling - oudste ‘stad’ van Engeland opklimmend tot de pré-Romeinse periode - was tot de Keltische opstand in 61 AD hoofdstad van het Romeinse Engeland vóór Londen - door Plinius de Oudere en bij Tacitus vermeldt als Keltisch ‘Camulodunum’ -sommige historici zien in Camulodunum (= ‘vesting van Camulos’)de hoofdstad van het post-Romeinse Britannia, koning Arthur’s ‘Camelot’ - Colchester bezit nog een groot deel van haar Romeinse stadsmuur - niet minder dan 7 tempels werden gelokaliseerd in of aan de rand van de stad - de oudst bekende christelijke kerk in Engeland is hier opgegraven, alsook het enige Romeinse circus (hypodroom) op Engelse bodem (het nochtans belangrijkste Romeins archeologisch museum van vondsten op Engelse bodem in de Normandische donjon is 2013 wegens renovatie spijtig genoeg niet open voor bezoek)
(Colchester - Layer Marney Tower  12km)

Layer Marney Tower - gemeenschappelijke lichte lunch gevolgd door vrij bezoek aan dit verborgen juweel -het grootste Tudor Palace poortgebouw van Engeland prachtig versierd met terracotta bouwstenen - één van de mooiste voorbeelden van baksteenarchitectuur in heel Europa en met een voor zijn tijd merkwaardig moderne vormgeving - één der vroegste gebouwen in Engeland in baksteen (met zg. metselaarstekens) opgetrokken sinds de Romeinse periode - vermoedelijk door ingeweken Vlaamse metsers opgemetseld midden 16e eeuw, rijkelijk gebruikmakend van renaissance terracotta sierelementen
(Layer Marney - Greensted  50km)

Greensted-juxta-Ongar - pittoresk gelegen St. Andrews parochiekerk - korte stop  -alhoewel slechts gedeeltelijk bewaard en 'hard' gerestaureerd in de 19e eeuw, toch het oudste houten bouwsel in Engeland, en zelfs de oudste houten kerk ter wereld
(Greensted - via Queen Elisabeth II Bridge over de Thames - Ramsgate  131km)

Ramsgate - op zoek naar de bron van de typische, destijds vernieuwende Engelse neogotiek, met een geleid bezoek aan de realisaties van de invloedrijke Victoriaanse architect Augustus Welby Pugin volledig gebouwd op diens eigen kosten en in de architectuur geschiedenis bekend als de bakermat van de 'Gothic Revival'. Het aanvankelijk geïsoleerde complex omvat zijn woonhuis The Grange, zijn eigen kerk (nu parochiekerk), een presbyterium, en een Benedictijner klooster.
In 2013 wordt geijverd voor de inrichting van een 'Pugin's Visitors Center' ter plaatse.
(Ramsgate - Dover  32km)

Dover-Calais overtocht per ferry  vertrek 20:15 - aankomst 23:00 Franse tijd (duur overtocht 1:30 plus 1:00) - ons traditioneel afscheidsdiner gaat door aan boord van de ferryboot
(Calais - Gent  160km)