SHOT-AT-DAWN... DIENSTWEIGERAARS: LAFAARDS, VERRADERS OF SLACHTOFFERS?
Door de na-ijver en de koppigheid van de Franse militaire opperbevelhebbers aan het 'westelijk' resp. 'oostelijk front': Pétain (voor Ieper en de Somme) tegenover Joffre (nadien Nivelle, voor de verdediging van Verdun), waren de strategische vergissingen door een verouderde, zegge 19de-eeuwse visie legio - met enorme zinloze verliezen tot gevolg. Ook al trachtte het opperbevel vier jaar oorlog doorspekt door weinig strijdlust en gebrek aan 'discipline' onder de soldaten (spontane Kerstbestanden 1914) te counteren via propaganda en sancties allerhande, toch bleef de moreel onder de Engelse en Franse troepen laag...
Het toenemende verzet aan de basis was oorzaak van talrijke dienstweigeringen en deserties waarvoor de cijfers slechts nu na 100 jaar door rehabilitatie der slachtoffers aan het licht komen (bv. onder de Franse soldaten in 1916 meer dan 29.000 veroordelingen wegens desertie, in 1917 zelfs méér dan 50.000 waaronder talrijke executies...), van spontaan muitende regimenten (onder de Franse 'poilus' in 1916 en aan de 'Chemin des Dames' 1917; onder de Engelsen te Étaples in 1917; in de Duitse marine 1917 en landleger 1918) en demonstraties en revoluties aan het thuisfront (Rusland 1917, Duitsland en Oostenrijk 1918, Nederland 1918)... Het groeiend verzet tegen deze oorlog, enkel gewild door de top van de imperialistische grootmachten maar niet door de werkende klasse, was de oorzaak waarom de Eerste Wereldoorlog in 1918 niet langer meer mocht (kon) duren wilde deze voor de heersende klasse uiteindelijk niet catastrofaal aflopen...
