GVSALM – STUDIEREIS 2014
DONDERDAG 1 MEI T/M ZONDAG 4 MEI: 4 DAGEN BALTISCHE HANZESTEDEN
“Naer
Oostland willen wy ryden
Naer
Oostland willen wy mee
Al over die
groene heiden
Frisch over
die heiden…
Daer isser
een betere steê”
"OP DE EUROPESE ROUTE VAN DE HANZE EN
DE BAKSTEENGOTIEK"
Monumentenzorg en stadsvernieuwing 25 jaar
na de 'Wende' - de val van 'de Muur':
de sanering van de meeste historische in het
DDR tijdperk sterk verwaarloosde steden is afgerond - tijd voor een bezoek
dus...
(Alle albums met de foto's van de bezochte sites zijn aanklikbaar)
DAG 1 – DONDERDAG 1 MEI
GENT BRUGGE-ARSENAAL P&R E17
- (vertrek 6:00 - Gent-Düsseldorf
via Venlo 6:00-9:00)
DUSSELDORF (hoofdstad Nordrhein-Westfalen)
[RECONVERSIE INDUSTRIEEL ERFGOED - HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR] - geleide
wandeling in de zgn. Mediahaven, een
oud Rijnhavendok met een mix van stapelhuis-reconversies en schitterende
hedendaagse invularchitectuur door (inter)nationale architecten, waarin zich
ondernemingen uit media, communicatie, kunst en creativiteit hebben gevestigd (koffiepauze
onderweg of in de Mediahaven aangeboden door de GVSALM)
album (klik)
(Düsseldorf-Soest
10:15-11:45)
Nabij Soest korte kennismaking
met het mysterieuze vroegromaanse octogonaal baptisterium van Drüggelte
album (klik)
SOEST (Westfalen) [ARCHITECTUUR-
EN KUNSTGESCHIEDENIS, MONUMENTENZORG] - 'onofficiële' hoofdstad van Westfalen (bij
Belgische soldaten destijds vooral bekend als garnizoensstad) - belangrijk
middeleeuws zoutwinning- en religieus centrum - behouden middeleeuws stratenpatroon - als oude
Hanzestad ooit één der grootste van Europa - minder zwaar gebombardeerd in WO2
dan de nabije middeleeuwse Hanzesteden Paderborn, Minden of Münster, is Soest
met talrijke beschermde huizen een zeldzaam en geslaagd voorbeeld van
archeologisch verantwoord restauratiebeleid en monumentbewuste wederopbouw van
het bouwkundig erfgoed - Soest heeft een goed functionerende
stadsarcheologische dienst - geleide stadswandeling langs o.a. het Osthofentor
(1525, één der mooiste stadspoorten van Noord-Duitsland), bezoek interieur van de
kunsthistorisch belangrijke laatromaanse 'Hohnekerke' (1220, enige van
oorlogsschade gespaarde Soesterse kerk: romaans Christus tympaan, unieke romaanse
schilderingen o.a. Mariagewelf met engelenkrans, enig romaans houten
'Scheibenkreuz' in Duitsland, belangrijk altaarschilderij Meester van Liesborn 1470),
de gereconstrueerde romaanse Patrokli Dom (enkel bezoek exterieur - kerk
1000-1150 met romaanse toren in typische lokale groene zandsteen samen met
westwerk 1166-1230) en de deels gereconstrueerde aanpalende 'Alde Kerke' S.
Petri (eventueel kort bezoek - kerk deels archeologisch gereconstrueerd na
WO2 - romaans Petrustympaan en gewelfbeschildering, gotische muurschilderingen
Conrad von Soest, Antwerps altaarretabel Kleppingfamilie 1525)
album (klik) en
album (klik) van Hoghnekirche
(gemeenschappelijk middagmaal in de historische
Brauhaus Zwiebel -"Brauer-Brotmalzeit")
album (klik)
(Soest-Paderborn
13:45-14:45)
PADERBORN
(Westfalen) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS - STADSARCHEOLOGIE - HEDENDAAGSE
MUSEUMARCHITECTUUR] - zwaar beschadigd tijdens WO2 - oorlogsschade volledig weggewerkt
- kort bezoek
aan de romaanse Bartolomeuskapel gesitueerd tussen de gotische Liborius
Dom (1215-1280, westtoren 12de eeuw, laatromaans Paradijsportaal) en de
11de-12de-eeuwse Ottoons-Salische keizerpalts (in jaren 1970 gereconstrueerd als museum op oude
funderingen en muurresten) naast de funderingen van de 8ste-eeuwse
Karolingische palts - Bartolomeuskapel bouwhistorisch het belangrijkste
monument van deze stad (oudste bekende volledig gewelfde hallenkerk ten noorden
van de Alpen - gebouwd 1017 'per operarios graecos' - interessante kapitelen) -
Paderborn heeft een actieve stadsarcheologische dienst
album (klik)
(Paderborn-Neuhaus 15:15-15:30)
NEUHAUS
(Westfalen) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS - MONUMENTENZORG] - korte kennismaking
met indrukwekkendste waterburcht van Noord-Duitsland (14de-16de eeuw) in
zgn. Weserrenaissance met heraangelegde fraaie baroktuinen in 'parterre à
l'angloise' - tot ca. 1800 residentie van de vorstbisschop van Westfalen (vóór
14de eeuw gevestigd in Paderborn)
(Neuhaus-Idensen 16:00-17:30)
IDENSEN
(Nedersaksen) [ARCHITECTUUR- EN KUNSTGESCHIEDENIS] - kort bezoek aan de
unieke begin 12de-eeuwse Sigwardskerk (zeldzame 12de-eeuwse klok) - ooit
genomineerd UNESCO werelderfgoed - kerk bij (verdwenen) zomerresidentie van
bisschop Sigward van Minden die er in 1140 ook is begraven - interieur met de omvangrijkste
en belangrijkste romaanse fresco's in het Duitse taalgebied (vergelijkbaar
met wat we op onze Bourgondiëreis hebben gezien in de 'Chapelle des Moines' te
Berzé)
album (klik)
(Idensen-Celle 18:00-19:15)
CELLE (Nedersaksen) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- HUIZENONDERZOEK - MONUMENTENZORG] - middeleeuwse ontginningsstad aan de rand
van de Lüneburger Heide (historische kern gelukkig gespaard van vernielingen in
WO2) - stratenplan aangelegd in dambordvorm afgelijnd met
traditionele vakwerkhuizen - modelstad huizenonderzoek & monumentenzorg
- grootste en gaafste voorbeeld in haar soort in Noord-Duitsland - na inchecken
hotel op weg naar restaurant korte geleide stadswandeling aan dit uniek 'openluchtmuseum'
van de renaissance en barok architectuur in Saksische houtbouwtraditie.
album (klik)
(inchecken Hotel*** Celler Hof in
halfpension aan rand oude stadscentrum -
gevolgd door gemeenschappelijk gastronomisch avondmaal - overnachting)
album (klik)
DAG 2 – VRIJDAG 2 MEI
CELLE - (gemeenschappelijk ontbijt - vertrek
8:00 - Celle-Uelzen 8:00-8:45)
UELZEN (Nedersaksen) [HEDENDAAGSE
ARCHITECTUUR] - oude Hanzestad - korte kennismaking stationsgebouw
restyled door de Oostenrijkse graficus en selfmade architect Friedensreich Hundertwasser
in het kader van het Duits architectuurproject Expo 2000 (een constante op onze
reizen...)
album (klik)
(Uelzen-Lüneburg over de Lüneburger
Heide 9:15-10:00)
LÜNEBURG (Nedersaksen)
[ARCHITECTUURGESCHIEDENIS - STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE
INVUL- EN MUSEUMARCHITECTUUR] - belangrijke middeleeuwse Hanzestad en zoutwinningcentrum
- 'openluchtmuseum'
van de baksteengotiek en -renaissance (grotendeels gespaard in WO2) - behouden
middeleeuws stratenpatroon - modelstad huizenonderzoek & monumentenzorg -
goed functionerende stadsarcheologische dienst - geleide stadswandeling langs
de oude haven en watermolens, talrijke unieke koopmans- en stapelhuizen
(13de-16de eeuw), baksteengotische stadhuis en stadskerken, fraaie neogotische
watertoren
album (klik)
(Lüneburg-Lübeck
met korte kennismaking met de in de vroege middeleeuwen ooit belangrijke
'verdwenen stad' Bardowick - de
voorloper van Lüneburg 11:30-13:15)
LÜBECK (Sleeswijk-Holstein) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE MUSEUMARCHITECTUUR]
- middeleeuwse
binnenstad volledig UNESCO-werelderfgoed - één der best bewaarde Hanzesteden
aan de Baltische zee spijts 30% vernielde stadskern tijdens WO2 - oorlogsschade volledig weggewerkt
- behouden middeleeuws stratenplan - net als Lüneburg 'openluchtmuseum' van de
baksteengotiek en -renaissance - vele huizen 'archeologisch' gerestaureerd
- ooit decor voor de filmklassieker Nosferatu - geleide stadswandeling langs
talrijke unieke koopmans- en stapelhuizen, stadhuis, enkele
der vele middeleeuwse hofjes, fraaie baksteengotische stadskerken (o.a.
S.Mariën - de 'moeder' van alle Baltische baksteengotische basilieken), de beroemde Holstenpoort
- indien mogelijk kort bezoek 13de-eeuwse muurschilderingen in het
Heilige Geesthospice)
album (klik)
(gemeenschappelijk middagmaal in het
historische 'Schippershuis' - Rundsrollade
in wijnsaus met 'Leipziger Allerlei' en 'Späzle' )
album (klik)
(Lübeck-Wismar 15:30-16:30)
WISMAR
(Mecklenburg) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE INVULARCHITECTUUR] - middeleeuwse
binnenstad volledig UNESCO-werelderfgoed - zwaar beschadigd tijdens WO2
- verwaarlozing
uit DDR periode grotendeels weggewerkt - samen met Greifswald,
Stralsund, Demmin, Anklam en Rostock één van de zes middeleeuwse Duitse Hanzesteden aan de
Oostzee binnen de vroegere DDR - behouden middeleeuws stratenplan - ooit grootste marktplein van
Duitsland - geleide stadswandeling langs de oude haven,
markt, talrijke gotische en renaissance koopmans- en
stapelhuizen, baksteengotische S. Nicolaas basiliek (13de-14de
eeuw) met in tegenstelling van de beide andere stadskerken (Mariënkerk - de
toren zonder kerk & S. Georgien - de kerk zonder toren...) slechts geringe
oorlogsschade (korte kennismaking - rijke baksteendecoratie gevels,
fresco Boom Jesse, gotische bronzen doopvont met 'duivelswering', 5 gotische 'Schnitzaltare')
album (klik)
(Wismar- Bad Doberan door de typische Baltische kustvlakte via Neubukow
- geboortedorp van de Troje-archeoloog Heinrich Schliemann - met afhankelijk van de tijd korte kennismaking dorpskerkje Steffenshagen
m. merkwaardig koor in decoratieve baksteengotiek 18:00-18:45)
BAD DOBERAN
(Mecklenburg) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- MONUMENTENZORG - INDUSTRIEEL ERFGOED] - gesticht als hertogelijke
zomerresidentie - ritje met onze bus naar het nabije Oostzeebad HEILIGENDAMM
(het geplande ritje met een stoomtrein
moest volgens recentste informatie om
praktische redenen worden opgegeven...) - het oudste strandbad van
Duitsland anno 1793 gesticht) - avondwandeling langs uniek geheel van historische
‘witte’ kustarchitectuur in classicistische stijl waar in de 19de en
begin 20ste eeuw de Europese hoge adel regelmatig hun zomermaanden
doorbracht, en waar in 2007 onder het nodige hevige internationaal protest de
G8-Top der rijkste landen plaatsgreep (was gelukkig wel de aanzet tot redding
en restauratie van dit kuuroord) - terug met bus naar Bad Doberan
album (klik)
(inchecken Schlosshotel***
Friedrich-Franz Palais in halfpension
- ‘groothertogelijk logeerhuis’ in 1795 als eerste hotel aan de Baltische zee
gebouwd deze en oudste zeekuuroord van Duitsland – gemeenschappelijk avondmaal - overnachting)
album (klik)
DAG 3 – ZATERDAG 3 MEI
BAD DOBERAN
(gemeenschappelijk ontbijt - vertrek 8:00)
BAD DOBERAN
- kort geleid bezoek aan dit in de 19de eeuw belangrijke kuuroord (de
groothertogelijke paleizen, het kuurpark met de Chinese theepaviljoenen, het
neogotische en hedendaagse gymnasium, het badmuseum in de neogotische woning
van architect Möckel uit 1886, ruïnes van het 12de-eeuwse cisterciënzer
klooster met imposante tiendenschuur, brouwerij en bakkerij, het knekelhuis met
gotische muurschilderingen) - gevolgd door gegidst interieurbezoek 12de-eeuwse
cisterciënzer 'model' kloosterkerk - grootste van Mecklenburg-Vorpommern en qua
interieur het meest authentiek bewaarde - de 'parel' van de Noord-Duitse
baksteengotiek -voorgesteld UNESCO-werelderfgoed (14e-15e-eeuws liturgisch
meubilair o.a. grootste aantal houten gesculpteerde gotische altaren buiten
museumcontext - belangrijke renaissance praalgraven van hoge Duitse adel)
album (klik) en
album (klik) kerk
(Bad Doberan-Rostock 9:15-10:00)
ROSTOCK
(Mecklenburg) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE INVULARCHITECTUUR]
- ooit belangrijke Hanzestad en één der
oudste universiteiten ter wereld (gesticht 1419) - binnenstad zeer zwaar
beschadigd tijdens WO2 maar toch via restauratie of reconstructie deels bewaard
gebleven bouwkundig patrimonium - verwaarlozing uit DDR periode grotendeels weggewerkt - nog
steeds belangrijke havenstad - geleid stadswandeling langs stadsmuren
en -poorten, talrijke fraaie gotische
en renaissance koopmans- en stapelhuizen, stadhuis,
OLV stadskerk in baksteengotiek (eind 13de-eeuws bronzen doopvont, 15de-eeuwse
'Schnitzaltare', 16de-eeuws textiel, 15de-eeuws astronomisch uurwerk,
vorstenloge 1750 en orgel 1770), fraaie neogotische watertoren
album (klik) en
album (klik) kerk
(Rostock-Stralsund 11:00-13:15
- middagpauze houden we bij een gemeenschappelijke gastronomische
wildschotel in het voormalig groothertogelijke Jagdschloss Gelbensande
- hertengoulasch en wildroulade in
huisgemaakte appel-kersen rodekool en aardappelklösse)
album (klik)
STRALSUND (Vorpommern) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE INVUL- EN MUSEUMARCHITECTUUR]
- de 'parel van de Oostzee' - in de 14de eeuw naast
Lübeck de belangrijkste stad aan de Baltische zee - 'openluchtmuseum'
van de baksteengotiek en -renaissance - sinds 2002 middeleeuwse stad volledig
UNESCO-werelderfgoed - belangrijke oude Hanzestad spijts grote vernielingen
in WO2 - 25% historisch bouwkundig patrimonium volledig verloren - verwaarlozing uit DDR periode
grotendeels weggewerkt - Stralsund heeft goed functionerende dienst stadsarcheologie en
monumentenzorg - geleid stadsbezoek
langs de oude
haven met pakhuizen en postmodernistisch Ozeaneum, talrijke gotische
en renaissance koopmans- en stapelhuizen, fraaie baksteengotische
Dom en dito stadhuis, Heilige Geesthospice (zo mogelijk kort bezoek aan
Unesco-werelderfgoed infocentrum)
album (klik) en
album (klik) Ozeaneum
(Stralsund-Greifswald 14:45-15:30)
GREIFSWALD
(Vorpommern) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE INVUL- EN MUSEUMARCHITECTUUR]
- oude Hanze- en universiteitsstad in WO2 nagenoeg onbeschadigd maar
daarentegen in de DDR periode voor een groot deel 'gesaneerd' en
'gemoderniseerd' - Greifswald heeft goed functionerende stadsarcheologische dienst -
kennismaking (vrij bezoek) aan geselecteerde afdelingen van het Pommersche
Landesmuseum - omdat Mecklenburg-Vorpommern spijtig genoeg nog geen
overkoepelend (archeologisch) museum bezit, biedt het prijsgekroonde
gerestaureerde complex van het franciscanerklooster een alternatief en is onze
beste keuze (met o.a. een geologische afdeling over de ijstijd die hier het
landschap heeft gemodelleerd, een zwerfstenen en barnsteen verzameling typisch
voor Oostzeekust, en een overzicht van 14.000 jaren archeologie en geschiedenis
van Mecklenburg-Vorpommern, met topstukken uit de bronstijd en de
volksverhuizingen, het unieke Le Croy renaissance-wandtapijt uit de
Reformatieperiode of topwerken van de Greifswaldse romantische schilder Caspar
David Friedrich) kort geleid stadsbezoek o.a. markt met fraaie koopmans- en
stapelhuizen en stadhuis
album (klik
(Greifswald-Neubrandenburg 16:45-17:45)
NEUBRANDENBURG
(Mecklenburg) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE INVULARCHITECTUUR]
- bijna cirkelronde, met dambordvormig aangelegd stratenpatroon, midden
13de-eeuwse 'ontginningsstad' - tijdens WO2 op de omwalling na volledig platgebombardeerde
binnenstad - verwaarlozing
uit DDR periode grotendeels weggewerkt - geleide stadspoorten wandeling
langs de nagenoeg intact bewaarde stadsmuur van deze middeleeuwse
ontginningsstad met vier resterende poorten in fraaiste baksteengotiek (Neutor,
Friedländer-, Stargarder-, Treptower Tor - binnenpoorten 14de, buitenpoorten 15de eeuw)
album (klik)
(Neubrandenburg-Güstrow door het
ijstijd-geopark 'Mecklenburgs Zwitserland' via de middeleeuwse circulaire
'ontginningsstadjes': motte Stavenhagen, Malchim, Teterow 18:30-20:00 - het geplande bezoek aan kasteel en modeldorp Basedow moest volgens
recentste informatie om organisatorische en praktische redenen worden
opgegeven...)
GÜSTROW
(Mecklenburg) - inchecken Gâstehaus am Schlosspark*** in halfpension -
met uitzicht op het imposante laatrenaissancekasteel - gemeenschappelijk gastronomisch
avondmaal - overnachting
DAG 4 - ZONDAG 4 MEI
GÜSTROW
(gemeenschappelijk ontbijt - vertrek 8:00) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- STADSARCHEOLOGIE - MONUMENTENZORG] - stadkern bleef gespaard van vernielingen in WO2 - verwaarlozing
uit DDR periode grotendeels weggewerkt - geleid stadsbezoek
over de gekasseide straten van
deze residentiestad der hertogen van
Mecklenburg, in de schaduw van het belangrijkste laatrenaissance kasteel van
Noord-Duitsland ontworpen door de Nederlandse architect Filip Brandin - talrijke
koopmans- en stapelhuizen in renaissancestijl en stadskerken in
baksteengotiek
album (klik) en
album (klik) kasteel
(Güstrow-Gross Raden via
burg Sternberg 9:30-10:00)
GROSS RADEN
(Mecklenburg) [ARCHEOLOGIE] - pré-stedelijke Slavische nederzetting en burgwal
representatief voor heel Noord-Duitsland ten oosten van de Elbe tot de
kerstening 11de-13de eeuw (opgegraven 1973-1980 - archeologische reconstructies)
- vrij bezoek openluchtmuseum
album (klik)
(Gross Raden-Schwerin via middeleeuws stadje Sternberg 11:15-12:00)
SCHWERIN (Mecklenburg) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS
- MONUMENTENZORG - HEDENDAAGSE INVULARCHITECTUUR]
- hoofdstad voormalig groothertogdom nadien vrijstaat (nu 'Bondsland') Mecklenburg-Vorpommern
-
gespaard van vernielingen in WO2 - verwaarlozing uit DDR periode grotendeels
weggewerkt - kort bezoek
aan
de 'Schloss-Meile' - de statige 19de-eeuwse hoofdstraat
tussen kasteel en oude binnenstad
album (klik)
(gemeenschappelijk
afscheidsbrunch in de oranjerie van het (neo)renaissancekasteel van de
vorsten van Mecklenburg - buffet naar
keuze)
album (klik)
(Schwerin-Ludwigslust 13:30-14:15)
LUDWIGSLUST (Mecklenburg) [ARCHITECTUURGESCHIEDENIS - MONUMENTENZORG] - vanaf 1772 planmatig
aangelegde barokstad rond de zomerresidentie groothertogen van Mecklenburg - verwaarlozing uit DDR periode
grotendeels weggewerkt - nu (net als die van Schwerin en Güstrow) één der hoofdmusea van
deelstaat Mecklenburg-Vorpommern - in het interieur van dit 'Versailles van het
Noorden' is tot 2016 een omvangrijk archeologisch monumentenzorg project gaande
(restauratie exterieur laatbarok paleis beëindigd 2006) - gegidst bezoek
aan restauratiewerken luxueuze interieur gevolgd door korte stadswandeling
(kasteelkerk, stadskerk, 18de-eeuwse stadsaanleg)
album (klik)
(terugweg met koffiepauze onderweg aangeboden door
GVSALM - vertrek 16:00 - terug GENT zoals gewoonte rond middernacht).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten