Met de GVSALM naar Duitsland 2011

STUDIEREIS DUITSLAND 2011 met GVSALM

Van donderdag 28.04 tot en met zondag 01.05

DAG 1

Gent (vertrek 7:00)

(Gent - Antwerpen - Eindhoven - Venlo – Xanten 260km)

Xanten [ARCHEOLOGIE - HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR 1999-2008]

Vrij bezoek aan het ‘Römerpark’ – het grootse archeologisch openluchtmuseum van Duitsland met gereconstrueerde gebouwen en originele resten van de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana aan de noordkant van het Duitse stadje Xanten. Het openluchtpark werd in 1977 geopend, het museum Basilica Thermarum in hedendaagse architectuur opende 2008 haar deuren (architectenbureau Gatermann & Schossig, Keulen).

(vrij bezoek 10:00 tot 12:00 - vrije middagpauze inbegrepen)

Xanten (klik)
(Xanten – Kalkriese 168km)

Kalkriese [ARCHEOLOGIE - HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR 1998-2000 e.v.]

Geleid bezoek museum Kalkriese (architectenbureau Gigon & Guyer, Zürich), het noordelijkste punt op het Europees continent dat ooit door Romeinen bereikt zou zijn en waar in het Teuteburgerwoud de legendarische Varus-veldslag plaats heeft had – een hinderlaag van Germaanse stammen die er de Romeinse legioenen versloegen 

(geleid bezoek 14:00 tot 15:00 in het Nederlands)

Kalkriese (klik)
(Kalkriese – Herford 85km)

Herford [HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR 1998-2005]  

Halte Marta-museum  n.o.v. de Amerikaanse Pritzker Prize = ‘Nobelprijs’ voor architectuur winnende sterarchitect Frank O. Gehry aka Ephriam Goldberg -°1929 > 80 jaar!- de belangrijkste Amerikaanse (Canadese) architect sinds Frank Lloyd Wright, ontwerper van o.a. controversiële eigen woning Santa Monica; Vitra Design Museum Weil-am-Rhein 1989; Dancing House Fred&Ginger Praag 1994; Guggenheim Museum Bilbao 1997; Walt Disney Concert Hall-Los Angeles; Stata Center-Cambridge University MA 2004; Marques De Riscal wijnhotel-Rioja Spanje; Cleveland Clinic Brain Health Center Las Vegas 2007; Weisman Art Museum Minnesota.

Herford (klik)
(vrij bezoek 16:00 tot 16:45)

(Herford – Lemgo 22km)

Lemgo [RENAISSANCE ARCHITECTUUR]

Geleid stadsbezoek aan deze oude Hanzestad – één van de mooiste architectuursteden van Duitsland – openluchtmuseum van de Duitse zgn. Weser-renaissance. Lemgo werd rond 1190 gesticht door op het kruispunt van twee belangrijke handelswegen – die van Utrecht naar Brunswijk, en die van Keulen naar Bremen. Vanaf 1295 werd Lemgo lid van de Hanze. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd deze stad gelukkig niet gebombardeerd, waardoor het historische centrum in zijn oorspronkelijke staat bewaard bleef.
Lemgo (klik)

(geleid bezoek 17:15 tot 18:45)

(Lemgo – Leopoldstal 25km)

(inchecken 19:30 in het Landhotel Gut Rothensiek**** ingericht in een heringericht voormalig middeleeuws leengoed midden in het Teutoburger woud – HP diner, overnachting & ontbijt)
Rothensiek (klik)

DAG 2

Gut Rothensiek (vertrek 8:00)

(Gut Rothensiek – Externsteine 7km)

Externsteine [ARCHEOLOGIE – NATUURMONUMENT]

Vrij bezoek aan het natuur- & cultuurmonument ‘Externsteine’ (‘Stenen van Egge’), een zandsteenformatie in het Teuteburgerwoud. De rotsformatie bestaat uit enkele lange stenen, die abrupt uit het heuvelachtige landschap oprijzen en zijn ontstaan in het Krijt, ongeveer 120 miljoen jaar geleden. Deze bezienswaardigheid is als natuurmonument alleen al indrukwekkend, doch er zijn aan deze rotsformatie ook sporen van menselijk gebruik van de prehistorie (zonneobservatorium) tot de middeleeuwen teruggevonden (opgravingen in Naziperiode).

Extersteine (klik)
(vrij bezoek 8:15 tot 9:00)

(Extern – Hameln 50km)

Hameln [RENAISSANCE ARCHITECTUUR]

Geleid stadsbezoek aan deze oude ‘Rattenvangerstad’ (ontstaan 9^de eeuw), parel van de renaissancearchitectuur geïmporteerd door inwijkelingen uit de Lage Landen. Door de legende van de rattenvanger (1284) werd Hameln wereldberoemd. Haar rijkdom verwierf de stad echter als een gunstig gelegen handelsplaats aan de Weser. Dankzij deze economische bloei ontstonden rijkelijk versierde huizen. In elkaars nabijheid staan hier, naast houten vakwerkhuizen, stenen gebouwen in de stijl van de Weserrenaissance, zoals het Leisthuis (1558), het Rikehuis (1568), het Rattenvangerhuis (1602), het Dempterhuis (1607) en het Huwelijkshuis (1610, het laatste in deze stijl gebouwd).

(geleid stadsbezoek 10:00 tot 11:30 & vrije middagpauze 11:30  tot 12:30 – mogelijkheid democratische dagschotel ca. €8,00 restaurant Böhmerwald in oude industriële maalderij bij busparking aan rand historisch centrum)

Hameln (klik)
(Hameln – Alfeld 45km)

Alfeld (MODERNE ARCHITECTUUR)

Fagus Schuhleistenwerke (Werkbundarchitecten Gropius & Meyer 1911-1915 – geboorteplaats van de Bauhausstijl in Dessau anno 1924, sinds 1946 monument en nu als Unesco-werelderfgoed omgevormd tot Gropius & Fagus bedrijfsmuseum) - eerste modernistische industriearchitectuur in Duitsland na Behrens’ turbinehal in Berlijn 1908-1909 (Gropius was stagiair bij Behrens).

Alfeld (klik)
(Alfeld – Hildesheim 35km)

Hildesheim [ROMAANSE ARCHITECTUUR]

Geleid bezoek aan het historisch marktplein met het Tempeliershuis (15^de-16^de eeuw), de beroemde Ottoons-romaanse kerken (Unesco-wereldcultuur erfgoed) St. Michael (met romaans houten beschilderd plafond en de zgn. Christuszuil uit Dom op oorspronkelijke plaats), de -wegens restauratie tot 2014 gesloten- OLV Domkerk (1000jarige rozenstruik, 11^de eeuwse bronzen Bernwardpoort tijdelijk in stadsmuseum, romaanse doopvont naar Bodemuseum Berlijn), de  St. Godehardbasiliek (met -tijdelijk- romaanse lichtkroon uit Dom), en het tijdens bombardementen in WO2 gespaarde Joodse kwartier met vakwerkhuizen bij de buurt Neustadt (stadsuitbreiding 13^de eeuw).

(geleid stadsbezoek 14:30 tot 16:00)

Hildesheim (klik)
(Hildesheim – Magdeburg 150km)

Magdeburg [ROMAANSE & HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR - STADSKERNVERNIEUWING]

De provinciehoofdstad Magdeburg (met een méér dan 1.200 jarige geschiedenis - voor het eerst vermeldt anno 802) leverde vorig jaar een bijdrage aan de internationale architectuurtentoonstelling ‘IBA Stadtumbau 2010’ van Saksen-Anhalt, met als Thema ‘Leven aan en met de Elbe’. Op drie plaatsen langs de rivier Elbe worden ontwerpen van stadskernvernieuwing gerealiseerd. Naast de herwaardering van de Handelshaven ten noorden en het ‘Gründerzeit’ stadsdeel zuidoost (beginnende hoogbouw 1880-1920) dat als enige de bombardementen in Tweede Wereldoorlog heeft overleefd (omgeving Hegellaan en Hasselbachplein), is vooral de zgn. Hoge Oever tussen de oude stadskern en de Elbe als oeverpromenade voor voetgangers uitgebouwd.

Het geleid bezoek aan deze oude Ottoonse keizerstad – ooit grensstad van het Karolingische rijk – omvat o.a. de vroeggotische Dom (300 jaar is er gebouwd aan deze eerste gotische kerk van Duitsland, gebouwd ter plaatse van het Mauritiusabdij gesticht 937) met de graftombe van Otto I (912-973), de eerste keizer van het Heilig Roomse Rijk, alsook de archeologische site op het Domplein en het OLV klooster, één der belangrijkste romaanse gebouwen van Duitsland, en Friedensreich Hundertwassers’ ‘deconstructivistische’ Groene Citadel – zijn laatste en grootste realisatie (2000-2005). We overnachten in het unieke kader van deze architectuur.

(18:00 inchecken Hotel In der Grünen Zitadelle Magdeburg**** gevolgd door geleid stadsbezoek 18:30 tot 20:00 – HP diner, overnachting & ontbijt)

Hundertwasser (klik)

DAG 3

Magdeburg (vertrek 8:00 via de ‘Gründerzeit’ stadsvernieuwingszone Hegellaan-Hasselbachrotonde)

(Magdeburg Domplatz–Leipzig Burgplatz 130km)

Leipzig [STADSKERNVERNIEUWING – HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR]

Leipzig-die-onbekende, de hoofdstad van Saksen en beroemde Bach- en jaarbeursstad, is een vroeg centrum van de burgerlijke neobarok in de zgn. ‘Gründerzeit’ (19de eeuw). Leipzig was in heel Europa bekend om zijn tweejaarlijkse ‘Messe’ (jaarmarkt sinds 1165) van ambachtelijke zgn. ‘nouveautés’ in magazijnen tot het begin der 20^ste eeuw over de hele binnenstad verspreid en vanaf het Interbellum buiten het stadscentrum. Men treft in Leipzig belangrijke gebouwen en instellingen aan uit verschillende eeuwen, wat dat deel van oude binnenstad dat de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog heeft overleefd een zeer afwisselend uitzicht geeft. Spijts deze oorlogsschade (cf. Dresden) treft men er nog prachtige koopmanswoningen aan met hun typische ‘passages’. Deze doorritten werden voorzien omdat koetsen en vrachtkarren in smalle binnenkoeren niet konden keren. De mooiste passage van Leipzig uit deze traditie ontstaan was deze opgericht op het perceel van het Auerbachse hof, met de beroemd geworden Auerbachse kelder waar Goethe zijn Faust schreef.

De welvarende burgerij leverde de oude universiteits- en jaarmarktstad Leipzig een groot aantal bezienswaardigheden op, o.a. het oude (1556) en nieuwe stadhuis (1898, in het voormalige middeleeuwse kasteel), de oude Beurs met Goethestandbeeld (1678), de oude Waag (1555), het Barthelshof (1747), het Frege (1707) en Romanushuis (1703), de ‘Coffe Baum’ – het oudste koffiehuis van Europa (1720), de Mädlerpassage (1912) met de Auerbachkelder (sinds 1530), de Thomaskerk met standbeeld en graf van Bach (Bach verbleef 27 jaar in Leipzig en componeerde er de meeste van zijn werken), het hedendaagse Museum voor Beeldende Kunsten (2004), het expressionistische ‘Volkerenslagmonument’ (symbool van Leipzig - het grootste monument van Duitsland, 1913 : deze veldslag anno 1813 vormde de eerste nederlaag voor Napoleon), de unieke modernistische sociale woonwijk Nibelungenring (1930), maar ook het belangrijke industrieel erfgoed van het in het anno 1998 opgestarte stadsvernieuwingsproject voor de ‘Werkstadt Plagwitz’, gepland in de eerste helft van de 19^de eeuw (aanleg van een industriekanaal en spoorlijn door de visionaire ondernemer, politicus en pionier der Duitse industriële revolutie Dr. Karl Heine 1819-1888). Ooit draaiden er in Plagwitz ca. 800 bedrijven, maar toen na de val van de Muur 75% van de bedrijven hun activiteiten stopzetten geloofde in de jaren 1990 niemand in de huidige revitalisering en toeristisch potentieel dank zij een levendige alternatieve artistieke scène.

(boottocht op Elster&Karl-Heine-kanal 9:30 tot 11:00 + middagpauze Resto Kanal 28 of gelegenheid bezoek aan de vlakbij gelegen reusachtige ‘Leipziger Baumwollspinnerei’ 

Plagwitz (klik) en  Baumwollspinnerei (klik)
(geleid bezoek oud stadscentrum Leipzig 12:15 tot 13:45,)
Leipzig (klik)
(Leipzig – Nebra 90km)

Nebra (Wangen) [ARCHEOLOGIE – HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR 2007]

De Hemelschijf van Nebra is een bronzen schijf van ca. 3500 jaar oud met daarop een voorstelling van de nachtelijke hemel. Met in goud ingelegde symbolen worden diverse hemellichamen weergegeven zoals de zon, de maan, en diverse sterren zoals de Pleiaden. Aanvankelijk werd er sceptisch gereageerd op deze unieke vondst met een even merkwaardige vondstgeschiedenis, maar de meeste wetenschappers zijn het er nu over eens dat het om een authentiek voorwerp uit de bronstijd gaat. Het geeft een beeld over hoe mensen uit die tijd de hemel waarnamen en enig inzicht hadden in de bewegingen van de zon, maan en planeten. De hedendaagse architectuur en de inrichting van de Nebra-ark, een ‘info- & beleveniscentrum’ met o.a. een planetarium, is van de hand van het Zwitserse architectencollectief Holzer & Kobler.

(vrij bezoek 15:30 tot 16:15 - eventueel ook aan de tijdelijke tentoonstelling ‘De moord op Ötzi’, de in de Alpen teruggevonden 5300 jaar oude ijstijdman)

Nebra (klik)
(Nebra - Tilleda 60km)

Tilleda [ARCHEOLOGIE]

Geleid bezoek aan archeologisch openluchtmuseum ‘Köningspfalz Tilleda’ – de enige volledig opgegraven Ottoonse burcht uit de vroege en hoge middeleeuwen in Europa (9de-13^de eeuw).

(geleid bezoek 17:00 tot 18:00 – rondleiding door de leidinggevende archeoloog)

Tilleda (klik)
(Tilleda - Stolberg 25km)

Stolberg i/d Harz [VAKWERK ARCHITECTUUR - FOLKLORE]

Verscholen in een smalle vallei temidden de beboste heuvels van de zuidelijke Harz ligt dit schilderachtig luchtkuuroord met zijn typische Saksische vakwerkarchitectuur, in de schaduw van de burcht waar gravin Juliana van Stolberg werd geboren (°1506, stammoeder van het koningshuis Oranje-Nassau gehuwd met Willem van Nassau – de Nederlandse koningin Beatrix is daarvan een rechtstreekse afstammelinge). Hier heerst nog de sfeer van de middeleeuwen: de binnenstad wordt gevormd door een gesloten ensemble van ruim 380 vakwerkpanden uit vijf eeuwen. Veel van de oudste panden van de Harz zijn hier te vinden. Eeuwenlang vormde mijnbouw de belangrijkste bron van inkomsten voor de inwoners van de stad. Ertswinning in Stolberg wordt al vermeld in de 8^ste eeuw. 

Stolberg (klik)
(inchecken 18:30 in het 400 jaar oude hotel Zum Kanzler*** , gelegenheid tot vrij bezoek stadje 19:00 tot 20:00 - HP diner, overnachting & ontbijt - na het diner is er gelegenheid tot het bijwonen van de folkloristische Walpurgisnacht met vuurwerk die traditiegetrouw in de Harz wordt gevierd in de nacht vóór 1 mei) 
Kanzler (klik)

DAG 4

Stolberg (vertrek 8:00)

(Stolberg – Duderstadt 90km)

Duderstadt i/d Harz [VAKWERK  ARCHITECTUUR - STADSHERSTEL]

Geleide stadswandeling in één der charmantste stadjes van Noord-Duitsland dat nog in het centrum al zijn renaissance en barokke vakwerkhuizen (een 600-tal) bewaard heeft, deels omsloten door zijn gerestaureerde middeleeuwse stadsmuur, en één der oudste en mooiste stadhuizen van Duitsland bezit (begonnen rond 1300)

(geleid bezoek 9:15 tot 10:30)

Dudersstadt (klik)
(Duderstadt - Hagen via Kassel 260km)

Hagen [INDUSTRIËLE ARCHEOLOGIE]

Bezoek ‘levend’ openluchtmuseum ambacht & industrie, voorafgegaan door gemeenschappelijk afscheidsmiddagmaal met streekgerechten (13:00 tot 14:30) - volledige namiddag vrij bezoek aan het uitgestrekt openluchtmuseum van ambacht- en techniekgeschiedenis eind 18^de tot begin 20^ste eeuw met meer dan 50 gebouwen en actieve werkplaatsen - een unicum in Europa.

(vrij bezoek 14:30 tot 17:00)

Hagen (klik)
(vertrek naar Gent over Aachen of Venlo, aankomst ca. 23:00)