Zondag: bij-tank-dag

Honderd jaar geleden: de tankslag nabij Cambrai van 20 november tot 7 december woedt in volle hevigheid...

In de tankslag nabij Cambrai werden Britse tanks voor het eerst op grote schaal ingezet - nauwelijks één jaar nadat ze nabij Flers aan de Somme heel bescheiden hun debuut hadden gemaakt.  Nochtans hadden ze als effectief wapen aan populariteit ingeboet...

Hun waarde bij ‘verrassingsaanvallen’ waarvoor ze geacht waren van groot nut te zijn, was tegengevallen. Maar met de tankslag bij Cambrai keerde het vertrouwen terug: de Engelsen dreven met hun 300 tanks het Duitse front 5 km achteruit.

Het aanvankelijk tegenvallen had ertoe geleid dat de Duitse legerleiding - na bekomen te zijn van hun eerste schrik bij het plotse verschijnen van de reusachtige mechanische monsters - het inzetten van deze ‘Panzerdrachen’ van weinig waarde had beoordeeld als een uitvinding die gemakkelijk door hun artillerie kon uitgeschakeld worden. Toch werden een aantal vastgelopen Engelse tanks door de Duitsers als ‘Beutetanks’ gekaapt, opnieuw bedrijfsklaar gemaakt, en ingezet tégen hun vroegere bezitters... Reden waarom de ontwikkeling van eigen Duitse tanks véél te laat op gang kwam - één van de redenen die hen de overwinning kostte...

Het voorstel van luitenant-kolonel John Fuller om de tanks voor het eerste maal op grote(re) schaal in te zetten maar op beter terrein tussen het Canal du Nord en dat van Saint Quentin, werd gelukkig aanvaard door bevelhebber Julian Byng (zie vorige Bij-tank-dag), maar stootte op het veto van opperbevelhebber Sir Douglas Haig, die liever nabij Passendale wou verder vechten. Die veldslag viel echter zo tegen dat Haig op zijn eerste bevel terugkwam - en groen licht gaf voor Byng’s voorstel om een 10 km breed front met ca. 300 tanks vooruit te sturen, en ditmaal zonder voorafgaandelijk artillerie bombardement om de verrassing voor de Duitsers zo groot mogelijk te maken. Byng die kost wat kost de efficiëntie van zijn tanks wou bewijzen, zou daarenboven Fuller’s oorspronkelijke bevel negeren om onmiddellijk na een geslaagde geallieerde doorbraak van het Duitse front, de tanks terug te trekken om de infanterie en cavalerie divisies door te laten met 1000 stukken geschut. Daarenboven werden de tanks er voor het eerst ook ondersteund door 14 escadrilles van het pas opgerichte ‘Royal Flying Corps’. Dit was een voorloper van de zgn. ‘Blitzkriegtaktik’ die de Duitsers zo gevreesd zou maken in de tweede Wereldoorlog... Het offensief haalde echter niet het verhoopte succes omdat enkele divisie-commandanten er niet wensten aan deel te nemen en ze geen vertrouwen hadden in de tanks, o.a. commandant Harper, zodat de verrassingsaanval strandde nabij Flesquières en er - zelfs ditmaal met de steun van Haig verbaasd door de opmerkelijke terreinwinst - een unieke kans onbenut bleef. Desondanks was aangetoond dat de tank potentie had bij ondersteuning van aanvalsoperaties wat het verder verloop van de oorlog zou bepalen zodat ook Frankrijk met de ontwikkeling van eigen tanks zou volgen en het einde van de stilaan uitzichtloze oorlog zou bespoedigen. De rest is geschiedenis...

(verzameling Guido Deseijn alias Leflamand)