Elektriciteit is genoemd naar 'elektron', het Griekse woord voor barnsteen. Statische elektriciteit kan namelijk worden opgewekt door met een wollen lap over stuk barnsteen te wrijven. Dit verschijnsel is al bekend van in de oudheid. Van de 17de tot 19de eeuw werden de basisprincipes verder wetenschappelijk bestudeerd (Van Musschenbroek's Leidse fles, Franklin bliksemafleider, Coulomb's elektrostatische wetten ) in aanloop van de praktische toepassingen nadien (Volta's batterij 1800, Faraday's elektromotor en dynamo 1821). Op het einde van de 19de eeuw vond elektriciteit ruimer industriële toepassing , vooral na de 'elektriciteit'-wereldtentoonstellingen van Wenen in 1873 (voorstelling Gramme's dynamomotor 1869) en Parijs 1881 (introductie elektrische verlichting) door toedoen van meerdere uitvinders waaronder Edison (o.a. gloeilamp 1879), Tesla (o.a. wisselstroom 1900), Siemens (o.a. kabelisolatie en generator), Bell (o.a. telefonie), Lord Kelvin (o.a. telegrafie en thermodynamica)...
Het opwekken van elektriciteit gebeurde, ter vervanging van mechanische energie geproduceerd door stoommachines, aanvankelijk voor eigen gebruik in de fabrieken met stroomgeneratoren (op stoom, later op gas). Elektriciteitsproductie voor energieverdeling op grote schaal en voor openbare verlichtingsdoeleinden (toen nog met zgn. 'booglampen') werd slechts veel later ingevoerd. Edison's Pearl Street Station'in New-York (USA) heet de eerste centrale ter wereld te zijn (1882).
De (vermoedelijk) eerste 'centrale' voor openbare verlichting als dusdanig is in België opgericht in 1880 (de particuliere Jasparcentrale voor de verlichting van het Rogierplein, in 1885 gevolgd door de Mignotcentrale voor de verlichting van de winkelvitrines in de Brusselse Nieuwstraat, en in 1890 was Ninove de eerste Belgische stad die de elektrificatie van de hele gemeente ambieerde, zoals kort nadien ook de stadsbesturen van Antwerpen 1892, Izegem 1901, Gent 1910), en in Nederland in 1878 (de Electrische Verlichtings-Maatschappij Wisse & Co uit Den Haag, in 1882 gevolgd door de NV Nederlandsche Electriciteit-Maatschappij, Mijnssen & Co en Willem Smit & Co, en in 1886 door de Rotterdamse Electrische Verlichting Kinderdijk - alhoewel al veel vroeger voor het eerst elektrisch booglicht in Nederland privaat is gebruikt, in 1854 op een bouwwerf te Zevenbergen).
(samengevat uit o.a. Wikipedia - zie meer details voor Nederland hier)
En voor de foto's van de tentoongestelde toestellen in het Musée des Arts et Métiers kan je hier klikken. Daarom verlucht ik de blijkbaar zware kost voor sommigen ook met prentjes hé, je hoeft niet alles te lezen wat hier staat hoor als je die maar bekijkt...
21 opmerkingen:
Voor mij is het idd zware kost, ik moet het altijd nog eens lezen en dan nog ;-)
je foto's daarentegen , die begrijp ik goed en ik geniet er van hoe goed en duidelijk ze altijd zijn
Goede morgen Gerda, weer heel wat bekende namen uit mijn fysicalessen op het lyceum, Faraday, Coulomb en Kelvin, alle wetten van de heren ben ik inmiddels vergeten, maar ik hoef geen berekeningen meer te maken en geen lessen te volgen, dus het is geen ramp om die dingen vergeten te zijn.
Maar ik lees je teksten en kijk naar je mooie foto's. Ik wens je een fijne vrijdag toe.
Goedemorgen Gerda,
Energie van apparaten van dingen van vroeger heel apart om te zien. Leuk dat je daar kunnen bekijken in de museum. Dat is zeker heel lang geleden. Nu in deze tijd hebben moderne tijd. Want sommige huizen hebben ernergie panelen op de dak. Dat vind ik geen gezicht. Dan zie dakpannen niet meer. In de toekomst zie steeds meer. Sommige buurt hebben hele straat gedaan. Er komen steeds meer rare dingen. Vroeger moesten uitvinding zoeken hoe het moet. Maar deze apparaten is heel lang geleden. Heel interessant.
OT:Wat heb je leuke liedje staan bij ons. Lief!!! Ik ging ook meezingen. Schattig.
Fijne vrijdag.
Zware kost vind ik het niet Gerda. Er zit altijd wat tussen wat ik nog net niet wist. Vergeten bijvoorbeeld. Of juist dat niet gekregen tijdens mijn opleidingen.
De foto's zijn echter wel leuker dan de lappen tekst :D want je fotografeert zo mooi.
Ik wens je een mooi vrijdag,
Deze "zware kost" hoeft niet verlicht te worden met foto's..... Het is juist verhelderend en interressant om te lezen.
de tekst is anders meer dan de moeite waard Gerda....
opvallend is dat de diverse toepassingen van elektriciteit relatief recent zijn..
met de snelle technische evolutie zou men dit vergeten..
prettige dag
Goedemorgen lieve Gerda!
Bonjour...
dit is helemaal mooi voor Henry!
Die weet alles van electriciteit... dus...
Maar hij weet vast niet, dat het griekse woord voor barnsteen de basis is voor ons woord electriciteit!
Dagdag!
heb het goed dit weekeinde!
X, Marlou
.
je tekst is ook echt de moeite waard hoor! ik bedoel barnsteen en wollenlap = statische elektriciteit?Wat zijn de mensen toch slim he? ik blijf het wonderlijk vinden. Hoe ontdek je zoiets he? zouden het nou praktijk mensen zijn geweest of theoreticussen (schrijf ik vast niet goed,en misschien bestaat het woord niet eens) ik denk praktijk mensen, en daar is later een theorie bij verzonnen. Maar ja nu lees ik dat de theorie van Einstein ook weer ontkracht is. Maar ja mij kunnen ze ook echt alles wijsmaken. ;-) en ik heb een nieuw blog gemaakt hoor. ;-)
Een geschreven woord er bij is zo gek nog niet
nu weet ook waar het over gaat,de foto,zo als altijd,mooi!!
bij mij geen nieuws te druk gehad deze week.
Gerda wens je een heel mooi weekend!
groetjes Christiene
Meestal is de tekst wel boeiend, Gerda ! Prentjes kijken doe ik altijd, met heel veel interesse.
Lie(f)s.
Ik ben blij als de lamp en de kachel brandt wanneer het nodig is.
En natuurlijk ook als de laptop opgeladen is.
En jij hebt er weer mooie plaatjes van gemaakt...!!
Op naar een mooi weekend meis..!
Ik laat het gewoon lekker over me heenkomen en aanschouw het geheel in alle rust.
En bedenk dat mensen dit allemaal bedacht hebben met een doel. En het ziet er ook nog eens fantastisch uit allemaal.
Een ding heb ik geleerd over elektriciteit, ;-) je vingers niet in het stopcontact steken *Very Big Smile*
Gtje fijne weekend *Winkie*
Wauw, ik lees hier iets wat ik helemaal niet wist! En dan zit ik met mijn neus in de edelstenen en sterker nog, ook hier ligt de barnsteen, niet al te groot nog, want ja, moeilijk om de echte echt te vinden in het nu, veel is synthetische maar dan als therapie van de edelstenen weet ik dat!
Dit lees ik echt voor het eerst, ik ga deze eens opzoeken en eens even met hele andere ogen bekijken nu.
prachtig album ook weer, as always :D
X
zolang ik deze 'leerstof" niet van buiten moet leren is het allemaal goed voor mij. Groetjes en tot morgen.
Heb ik m'n hart weer op weten te halen aan jouw logs van de afgelopen tijd. Sowieso ben ik dol op oude ambachten, fabrieksruimten en alles wat hiermee te maken heeft: het industriële en deze ingenieuze machinerieën.
Wens je een prettig weekend.
prentjes kijken doe ik graag, maar 't zou een beetje stom zijn als je niet weet waarover het gaat, eh? ;-))
't is niet te geloven hoe snel alles geëvolueerd is; met jouw album als bewijs daarvan! ;-))
fijn weekend, gerda!
Als je dan een elektrische trein bekijkt, is dat niet meer dan een elektromotor op wielen. Omdat een verlengsnoer niet werkt hebben ze bovenleiding bedacht. Een diesel of turbinelocomotief is dan weer veel boeiender, daar drijft een dieselmotor of een gasturbine een stroomgenerator aan die stroom opwekt voor de elektromotoren in de draaistellen. Erg ingenieus! Er is in België recent een nieuw spoorwegmuseum geopend. Lijkt me echt iets voor jullie! Dan niet bezuinigen op het maken van foto's hoor!
Een indrukwekkende reportage. Foto 8 en 9 is onze favoriet deze keer. Dat barnsteen met elektriciteit te maken heeft, weten we nu dankzij jou.
wat een prachtige stukken hebben ze daar weer in dat museum en jij doet je uiterste best om ze zo aantrekkelijk mogelijk in beeld te brengen.
Zo leer ik niet alleen bij door de begeleidende tekst, maar leer ik eveneens bij over hoe je zo'n dingen in beeld moet brengen. Sterk, hoor!
Edison's Pearl Street Station in NYC. Toen ik in 2012 naar NYC trok ging ik nog gaan opzoeken of dat nog bestond zodat ik er minstens een foto van kon gaan maken. Maar het ding ging heel lang geleden in rook op, dus het is er niet meer. Wat ze nog konden redden brachten ze ergens in een museum onder, maar niet in NYC, ergens in het binnenland.
deze post doet mij trouwens aan nog iets denken, sorry da'k hier terug kom.
Gisteren zei mijn, oudste zoon, de leerkracht, dat hij moeilijkheden heeft om 1 klas de beginselen van elektriciteit bij te brengen. Hij ging te rade gaan bij zijn jongere broer, die een opleiding elektriciteit deed tijdens zijn middelbare studies, en nu zijn laatste jaar ICT elektronica in gegaan is, om te zien hoe hij het misschien anders zij kunnen aanpakken.
Volgens hem beheerst zijn jongere broer de kunst om iets op een eenvoudige manier uit te leggen.
Leuk hé!
Een reactie posten